Kościół Parafialny pod wezwaniem Świętej Trójcy w Kościerzynie
ul. Kościelna 5, 83-400 Kościerzyna

Obecny, duży neobarokowy Kościół posiada historyczny wystrój z wcześniejszych kościołów. Jest to okazała budowla trzynawowa murowana z cegły na kamiennej podmurówce z wieżą nakrytą barokowym hełmem. Wnętrze nakryte jest drewnianym stropem. Większość wyposażenia świątyni pochodzi głównie z pierwszej połowy XVIII w. Najstarszym zabytkiem świątyni jest późnogotycki obraz "Ukrzyżowanie" pochodzący z początku XVI w. znajdujący się w prawym bocznym ołtarzu. Okazały ołtarz główny, pochodzący z pierwszej połowy XVII w., stylowo należy do okresu przejściowego z renesansu w barok. W nastawie ołtarza widnieje płaskorzeźbiona scena koronacji Najświętszej Marii Panny. Dalsze wyposażenie świątyni składa się między innymi z rokokowej chrzcielnicy oraz barokowej ambony z malowaną podobizną starego XVIII-wiecznego kościoła. W bocznej kaplicy kościerskiej umieszczony jest obraz Matki Bożej z dzieciątkiem na ręku. Jest to dzieło nieznanego malarza pochodzące z XVII w.

Historia zabytku
Kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy jest najstarszym i największym w całym dekanacie. Istnienie drewnianej świątyni potwierdza sprawozdanie z wizyty biskupiej, pochodzącej z 1583 roku. Nowy Kościół murowany stanął w Kościerzynie w roku 1642. Z tego okresu pochodzi ołtarz główny, ołtarze poboczne, zespół stall i niektóre obrazy. Kolejny Kościół wzniesiono po tragicznym pożarze w 1724 roku, który następnie przebudowano na początku XX wieku na obecnie stojący kościół neobarokowy.

Ratusz
ul. Rynek 9, 83-400 Kościerzyna

Ratusz ma konstrukcje trzy osiową. Fasadę dzieli poziomo wydatny gzyms, nad którym pod oknami z których każdy zasklepiony jest odcinkiem łuku widać zdwojone wnęki. Nad ostrołukowym oknem szczytu znajduje się okrągła tarcza zegara.

Historia zabytku
Ratusz spełnia centralne funkcje w życiu każdego miasta. Zaspokaja różnorodne potrzeby mieszkańców. Jest symbolem wspólnoty miejskiej i świadectwem jej historii. Kościerski Ratusz zbudowano w 1843r. Budowniczy August Gratzki (w stulu neogotyckim). W latach 1995-2000 rozpoczęto gruntowną renowacje i przebudowę Ratusza pod nadzorem Pomorskiego Wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Kościół Parafialny pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego
w Kościerzynie
ul. Świętojańska 10, 83-400 Kościerzyna

Kościół neogotycki, murowany z cegły. Dwunawowy Siedmioprzęsłowy. Prezbiterium zamknięte trójbocznie. Skierowane na zach. Przed fasadą znajduje się czworoboczna wieża z przyległymi do jej boków dwiema, narożnie usytuowanymi kruchtami. Trzy kamienne kolumny dzielą nawę. Sklepienie żebrowe trój i pięcio polowe. Chór muzyczny drewniany, wsparty na słupach. Okna ostrołukowe, posiadające witraże. Portale ostrołukowe. Dach dwuspadowy i kryty dachówką. Cały wystrój Kościołu łącznie z wszystkimi figurami głównego ołtarza jest dziełem Kościerskiego rzemieślnika-artysty Franciszka Greinke.

Historia zabytku
Budowany przez architekta Hennikego w 1892-1894. Do użytku oddany 1893. Od 1945 katolicki. Do 1955 roku pod wezwaniem Świętego Jana Nepomucena. W 1947 przekazano Zmartwychwstańcom. Początkowo rektorski, od 1976 parafialny.

Kaplica Przycmentarna pod wezwaniem Świętej Barbary
Cmentarz przy ul. Kaplicznej w Kościerzynie

Neogotycka. Murowana z cegły. Prostokątna, trójprzęsłowa z przylegającą od wschodu. Trójbocznie zamknięta absydą, przy której od południa znajduje się zakrystia. Przed fasadą znajduje się kwadratowa, czterokondygnacyjna wieża częściowo utopiona w korpus. We wnętrzu słupy drewniane. Okna prostokątne zamknięte półkoliste. Elewacja zewnętrzna posiada fryz arkadowy i ząbkowy. Dwuspadowy dach i ostrołupowy hełm wieży wieńczy świątynie.

Historia zabytku
Zbudowano na miejscu poprzednich: publicznej, drewnianej pod wezwaniem Świętego Krzyża, wzniesionej przypuszczalnie staraniem Kartuz w 1642 i z biegiem lat podupadłej oraz następnej zbudowanej w 1770 w "pruski mur" i z czasem zamieniony na pogrzebową pod wezwaniem Świętej Barbary, która uległa spaleniu w 1869. Obecna wzniesiona w 1883, odbudowana w 1926. Po ponownym zniszczeniu przez pożar.

Klasztor Zgromadzenia Sióstr Elżbietanek
ul. Kapliczna 15, 83-400 Kościerzyna

Klasztor murowany z cegły, z elewacji o skromnych formach neogotyckich. Piętrowy z niską kondygnacją poddasza, na wysokich piwnicach. Wnętrze trzytaktowe. Elewacja pięcioosiowa. W płaszczyźnie szczytu znajduje się krzyż wnękowy pod ostrołukową arkada. Nad parterem zdwojony fryz ząbkowy, w zwieńczeniu gzyms uskokowy. Wyjście na osi środkowej. Dach dwuspadowy, kryty płytkami

Zakład Najświętszej Marii Panny Anielskiej
ul. 8 Marca, 83-400 Kościerzyna

Kaplica pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny wzniesiona w 1871 roku według projektu architekta Obucha z Gniewa. Usytuowana równolegle do dobudowanego w 1905 r skrzydła klasztoru z którym jest funkcjonalnie połączona. Neogotycka, częściowo z wystrojem neoromańskim. Murowana z cegły. Prostokatna, czteroprzęsłowa, z trójbocznie zamkniętą absydą. Wnętrze kryte stropem. W ścianie pn-wsch okna zamknięte półkoliście z witrażami wykonanymi w 1907 roku w pracowni Meyena z Monachium. W fasadzie portal w formie półkoliście zamkniętej arkady umieszczonej w występującej przed lico oprawie architektonicznej z trójkątnym szczytem z nadwieszoną arkadą.

Historia zabytku
Założony z inicjatywy Klementyny Faszewskiej i jej brata księdza Juliana Prądzyńskiego, jako szkoła dla dziewcząt. Początkowo mieścił się w domu przy ul. Długiej 6. Po przeniesieniu do nowozbudowanego własnego gmachu stanowił szkołę klasztorną prowadzoną przez SS Wincentynki. W 1878 usunięcie zakonnic przez władze pruskie i pszekształcenie zakładu w wyższą katolicką szkołę żeńską. W 1931 szkołę przejęły SS Urszulanki. Obecnie szkoła państwowa i klasztor SS. Niepokalanek oraz kaplica zakonna.

Pomnik Nieznanego Żołnierza
83-400 Kościerzyna ul. Dworcowa

Historia zabytku
Wzniesiony w roku 1996 ku czci nieznanym i znanym żołnierzom z Ziemi Kościerskiej poległych za Ojczyznę w dzisiejszych wiekach i w czasie pierwszej i drugiej wojny światowej.

Pomnik Pomordowanych Nauczycieli
ul. Józefa Wybickiego w Kościerzynie

Historia zabytku
Pomnik upamiętnia 34 zamordowanych nauczycieli z rejonu kościerskiego przez hitlerowców.

POMNIK ŻOŁNIERZY RADZIECKICH
Cmentarz Kościerski, ul. Markubowo

W części wojskowej cmentarza pochowano w zbiorowych mogiłach 467 żołnierzy radzieckich poległych w rejonie Kościerzyny. Wśród nich jest grób partyzanta Iwana Zaręby, który zginął pod Rotembarkiem walcząc w oddziałach T. O. W.

Historia zabytku
Pomnik ku czci pomordowanych w latach 1939-45 przez hitlerowców i reżim Stalina nauczycieli powiatu kościerskiego. Pomnik powstał z inicjatywy Związku Nauczycielstwa Polskiego. Oddział w Kościerzynie i ze składek nauczycieli oraz innych mieszkańców Ziemi Kościerskiej.

POPIERSIE FRANCISZKA SĘDZICKIEGO
Park przy ul. Dworcowej, 83-400 Kościerzyna

Historia zabytku
Popiersie Franciszka Sędzickiego, wybitnego poety kaszubskiego, publicysty i pisarza. Powstał z inicjatywy Zarządu Oddział Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego.

POMNIK JÓZEFA WYBICKIEGO
Przy ul. Wojska Polskiego w Kościerzynie

Pomnik ku czci Józefa Wybickiego, syna Ziemi Kaszubskiej urodzonego w Będominie. Wybitny polityk, prawnik, pisarz i żołnierz. W 1797 r. napisał tekst do obecnego polskiego hymnu narodowego. Pomnik powstał w roku 1975.

POPIERSIE ALEKSANDRA MAJKOWSKIEGO
Przy ul. Szopińskiego

Historia zabytku
Popiersie Franciszka Sędzickiego, wybitnego poety kaszubskiego, publicysty i pisarza. Powstał z inicjatywy Zarządu Oddział Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego

POPIERSIE księdza doktora LEONA HEYKIEGO
ul. Kościelna, 83-400 Kościerzyna

Historia zabytku
Leon Heyke - ksiądz i folklorysta, a także utalentowany poeta, autor - szołobułek - chętnie granych na Kaszubach scenicznych anegdot. Jego największym osiągnięciem są Pieśnie Północy zebrane w tomie Kszëbszcie spiewë. Imię jego nosi Szkoła Podstawowa nr 2 w Kościerzynie. Wybitny działacz i propagator kultury i historii Kaszubów.

POPIERSIE TOMASZA ROGALI
Skrzyżowanie ul. Strzeleckiej i T. Rogali w Kościerzynie

Historia zabytku
Tomasz Rogala - wybitny działacz kaszubski walczący w okresie zaborów o uratowanie tożsamości regionalnej i polskiej Kaszubów. Z zawodu szewc, członek wielu towarzystw patriotycznych, organizator wieców robotniczych, strajku szkolnego w 1906 roku. Często zwany - królem kaszubskim, zasłynął wystąpieniem w obronie Kaszub na konferencji pokojowej w Wersalu.